Koleżanki i koledzy,

w związku z licznymi przypadkami łamania prawa przez dyrektorów szkół w dniu dzisiejszym to jest 10 kwietnia 2020 roku zwróciłem się z wnioskiem do Państwowej Inspekcji Pracy o interpretację dotyczącą wynagrodzeń w oświacie.

Wnoszę,  jako do organu powołanego do sprawowania nadzoru i kontroli w przestrzeganiu prawa pracy, o wyjaśnienie zasad wynagradzania nauczycieli oraz pracowników administracji i obsługi w czasie zwieszenia zajęć, przestoju w pracy, pracy zdalnej oraz ograniczeń w funkcjonowaniu szkół i placówek oświatowych.

Przedstawiłem również opinię Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania dotyczącą wypłat wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu epidemii koronawirusa.

Jestem przekonany, że interpretacja Państwowej Inspekcji Pracy ułatwi dyrektorom podejmowanie właściwych decyzji.

Ryszard Proksa, Przewodniczący Krajowego Sekretariatu Nauki i Oświaty NSZZ „Solidarność”

Tygodnik Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” zamieścił wiele ciekawych artykułów związanych z tym trudnym czasem pandemii oraz jej skutków dla gospodarki. Trochę humoru na stronie ósmej oraz „Wieści powiatowe i ponadpowiatowe” z ciekawymi spostrzeżeniami, dotyczącymi nauki zdalnej.

Tygodnik – 6 kwietnia

Koleżanki i Koledzy,

Wielu nauczycieli z dnia na dzień stanęło przed problemem przygotowania na prywatnych komputerach zajęć z wykorzystaniem metod  zdalnego nauczania. Świat cyfrowy, do którego musiała się przenieść w ekstraordynaryjnym trybie polska szkoła jest płaszczyzną nowych zagrożeń i wyzwań dla wszystkich pracowników oświaty. Jednym z takich problemów jest właściwe przestrzeganie przepisów o ochronie danych osobowych.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że na podstawie art. 10 ust.1 ustawy Prawo oświatowe do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy m.in.:

1) zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;

2) zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym;

3) wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych.

Przepisy prawa pracy stanowią z kolei, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi narzędzia i sprzęt niezbędny do wykonywania pracy na danym stanowisku. W przypadku nauczycieli realizujących zajęcia edukacyjne na odległość, chodzi więc nie tylko o komputer wyposażony w oprogramowanie zdolne do transmisji materiałów niezbędnych do realizacji szkolnych programów nauczania, ale również przystosowane do przetwarzania zgodnie z prawem danych osobowych uczniów i rodziców.

W czasie epidemii koronawirusa szczególnego znaczenia dla nauczycieli nabiera przepis art. 30a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. Wskazuje on zakres przetwarzania danych osobowych przez szkoły i placówki oświatowe. Istotnym rozwiązaniem przewidzianym dla pracowników oświaty jest obowiązek zachowania w poufności informacji uzyskanych od uczniów. Dotyczy to zdrowia, potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych, seksualności, orientacji seksualnej, pochodzenia rasowego lub etnicznego, poglądów politycznych, przekonań religijnych lub światopoglądowych uczniów. Co ważne, rzeczona powinność dotyczy nie tylko nauczycieli, ale również pracowników administracji i obsługi szkolnej. Inaczej mówiąc przepis ten statuuje tajemnice zawodową pracowników oświaty. Z przestrzegania tej zasady będą mogli zwolnić pracowników szkoły zainteresowani tym uczniowie, a w przypadku dzieci niepełnoletnich – rodzice. Co ważne, w sytuacji zagrożenia zdrowia uczniów, a do takiej bezdyskusyjnie zalicza się epidemia koronawirusa, zachowanie poufności, w zakresie o jakim był mowa wyżej, nie obowiązuje.  

W ramach tej tematyki zachęcam do skorzystania z Poradnika RODO dla szkół przygotowany przez Urząd Ochrony Danych Osobowych we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Poradnik zawiera zaktualizowane wskazówki, dotyczące przetwarzania danych osobowych dzieci, ich rodziców lub opiekunów prawnych, nauczycieli, a także innych pracowników szkół i placówek oświatowych. W opracowaniu wskazano podstawowe zasady, jakich dyrektorzy szkół i placówek oświatowych powinni przestrzegać, przetwarzając dane osobowe.

Ryszard Proksa, Przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność”

Poradnik dla szkół

Prezydium Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” otrzymuje informacje od naszych członków – pracowników oświaty, którzy natrafiają na wiele problemów próbując dostosować swoją pracę do trudnej sytuacji, w której wszyscy się znaleźliśmy. 

Naszym głównym zadaniem w obliczu epidemii jest dbałość o zdrowie własne i rodziny, a także naszych uczniów. Zapewnia nam to jako grupie zawodowej możliwość pozostania w domu i zdalnego świadczenia pracy. Życie i zdrowie jest wartością najcenniejszą, dlatego przyjęliśmy takie rozwiązanie ze zrozumieniem i zadowoleniem. Szkoła, przedszkole czy inna placówka oświatowa to miejsce stwarzające duże zagrożenie epidemiologiczne.

Do tak szczególnej sytuacji nikt nie był przygotowany: MEN, organy prowadzące placówki, szkoły, pracownicy oświaty. Nauczyciele jednak, nie czekając na uregulowania prawne w tym zakresie, od pierwszych dni podjęli się trudnego zadania pracy z dziećmi i młodzieżą w formie tzw. zdalnego nauczania. Na bieżąco dostosowują metody pracy do możliwości dzieci i młodzieży, samodzielnie się dokształcają, tworzą materiały dla uczniów, wykorzystują zasoby Internetu. Pracują posługując się najczęściej prywatnym sprzętem komputerowym i własnymi środkami łączności. Po raz kolejny okazało się, jak aktualny jest wieloletni postulat „Solidarności” o konieczności określenia standardów pracy w oświacie, w tym wyposażenia nauczyciela w stosowne narzędzia i pomoce. Do tego m.in. postulatu wrócimy, jak tylko sytuacja się unormuje.

Tymczasem apelujemy do dyrektorów placówek oświatowych i jednostek samorządu terytorialnego o wsparcie dla nauczycieli i pracowników oświaty. Zwracamy się również do naszych Koleżanek i Kolegów o spokój i rozsądek w realizacji naszych zadań i obowiązków.

W tych szczególnych warunkach bądźmy solidarni!

Monika Ćwiklińska, Rzecznik prasowy KSOiW NSZZ „Solidarność”

Zachęcamy do zapoznania się z opinią Tomasza Gryczana – radcy prawnego „Solidarności” na temat wynagrodzenia, jakie przysługuje za czas  zawieszenia zajęć czyli niewykonywania pracy w szkole z powodu epidemii koronawirusa.

Opinia prawna-wynagrodzenie za postój w pracy

Drodzy Członkowie NSZZ „Solidarność”

Pandemia koronarwirusa Covid 19 jest sytuacją szczególnie trudną i niebezpieczną, z jaką nie mieliśmy do czynienia w wolnej Polsce. Wymaga od wszystkich odpowiedzialności w zapewnieniu nam przede wszystkim bezpieczeństwa zdrowotnego, ale też bezpieczeństwa ekonomicznego. W tym zakresie to okres szukania rozwiązań ratujących gospodarkę i miejsca pracy, a nie czas na rozgrywanie partykularnych interesów. Tak jak odpowiedzialnie zachowuje się społeczeństwo, polski rząd i prezydent, tak samo należy oczekiwać właściwego podejścia od nas wszystkich.

Zaprezentowany przez rząd pakiet wsparcia nazywany „tarczą antykryzysową”, jest odważną odpowiedzią na sytuację w jakiej się wszyscy – przedsiębiorcy i pracownicy – znaleźliśmy. Ważne, że wraz z rozwojem sytuacji, zgodnie z zapewnieniem pana Premiera, będzie podlegał dalszym modyfikacjom. Teraz czekamy na szczegółowe zapisy prawne. Ze strony „Solidarności” deklaruję, że szybko przeprowadzimy stosowne konsultacje. O to samo apeluję do pozostałych partnerów społecznych oraz Sejmu i Senatu.

W rzeczywistości z jaką mamy do czynienia musimy też pamiętać o tych, którzy nie mogą pozostać w domu. O całej rzeszy pracowników służby ochrony zdrowia, służb ratowniczych, funkcjonariuszy wszystkich służb dbających o nasze bezpieczeństwo i państwa, pracowników handlu, usług, firm i instytucji bez których społeczeństwo nie mogłoby normalnie funkcjonować. Choć w tej sytuacji słowo „normalnie” brzmi niewłaściwie. Dlatego apeluję o przestrzeganie prawa, procedur i zabezpieczeń, tak aby robiąc zakupy, kupując leki, wzywając pomocy, nie narażać tych osób na niebezpieczeństwo zakażenia.

Zwracam się też do organizacji zakładowych, międzyzakładowych, sekcji krajowych, oddziałów miejskich, a także zarządów regionów i sekretariatów branżowych o ścisłe monitorowanie sytuacji w zakładach pracy. Otrzymujemy wiele informacji o łamaniu zasad BHP, próbach wykorzystywania przez niektórych pracodawców – na szczęście nielicznych – obecnej sytuacji do nadużyć wobec swoich pracowników. W takich sytuacjach nasi członkowie muszą mieć wsparcie w swoim związku zawodowym.

Jeszcze raz w imieniu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” apeluję do wszystkich o odpowiedzialność. O powściąganie emocji i zaniechanie prób rozgrywania swoich interesów w tej trudnej sytuacji, w jakiej wszyscy się znaleźliśmy.

Koleżanki i Koledzy,

Do Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” napływają wnioski przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego w przedmiocie wypracowania procedury opiniowania przez organizacje związkowe arkuszy organizacyjnych szkoły w czasie stanu zagrożenia epidemicznego. 

Przypominam, że § 17 rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli precyzyjnie określa harmonogram tego procesu:

– do 21 kwietnia dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu arkusz zaopiniowany przez organizacje związkowe;

– do 19 kwietnia organizacja zakładowa albo międzyzakładowa ma czas na zaopiniowanie arkusza (ma na to 10 dni roboczych);

– do 20 maja danego roku organ prowadzący uzyskuje opinie organu nadzoru pedagogicznego;

– do 29 maja organ prowadzący zatwierdza arkusz.

W tym roku mamy sytuację wyjątkową ponieważ 19 kwietnia wypada w niedzielę i termin ten nie ulega przesunięciu na poniedziałek a ponadto 13 kwietnia, czyli drugi dzień Wielkiej Nocy jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Wszystkie te okoliczności oraz fakt, iż związki zawodowe mają 10 dni roboczych na wydanie swojej opinii sprawia, że dyrektorzy szkół winni przedłożyć związkowcom projekty arkuszy organizacyjnych najpóźniej do 2 kwietnia. 

W zakresie technicznego aspektu opiniowania arkuszy, apeluję do wszystkich naszych struktury o elastyczność i podjęcie szerokiej współpracy z organami prowadzącymi w tym trudnym dla nas czasie. Przypominam, że przedmiotową opinię można wyrazić drogą elektroniczną lub pisemnie za pośrednictwem kuriera, ograniczając tym samym ryzyko zarażenia. Rozwiązań w tym zakresie jest wiele i wymagają one jedynie dobrej woli ze strony wszystkich partnerów społecznych.

Ryszard Proksa, Przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność”  

„Tygodnik Solidarność” przyłącza się do akcji „zostań w domu”, jednocześnie zachęca do lektury – od dziś wszystkie wydania „Tygodnika Solidarność”, zarówno nowe, jak i te archiwalne, dostępne są za darmo w naszej aplikacji mobilnej.

Wystarczy pobrać i zainstalować aplikację „Tygodnik Solidarność”, którą znajdziecie w Google Play i App Store lub pobrać ją bezpośrednio pod tym linkiem:

http://bit.ly/czytajwdomu

Życzymy przyjemnej lektury,  redakcja „Tygodnika Solidarność”

Koleżanki i Koledzy,

Przypominam, że od jutra tj. 16 marca 2020 r. nauczyciele przedszkoli i szkół, w związku z epidemią koronawirusa, nie realizują zajęć edukacyjnych, pozostając jedynie w gotowości do pracy. Do Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” napływają w tym zakresie niepokojące sygnały, że niektórzy dyrektorzy szkół wymagają od nauczycieli codziennych „dyżurów” w pokoju nauczycielskim, a nadto każdorazowego pisemnego oświadczenia o gotowości do pracy. Pracodawcy żądają tych oświadczeń, albowiem są przekonani, że stanowi to jedyną podstawę rozliczenia wynagrodzenia za czas przestoju. Takie zachowanie dyrektorów szkół należy ocenić w kontekście panującej epidemii jako skrajnie nieodpowiedzialne, a ponadto pozbawione wyraźnej podstawy prawnej.

Przypominam, że w świetle orzecznictwa, przy krótkich okresach wystarczającym jest, aby nauczyciel lub pracownik administracji lub obsługi zamkniętej placówki oświatowej jednorazowo zadeklarował pracodawcy zamiar podjęcia pracy i poinformował go, gdzie będzie przebywał. Taka deklaracja może mieć formę dowolną np. pisemnie, drogą e-mailową, ustnie do protokołu na radzie pedagogicznej.  Istotne jest ponadto, aby dyrektor szkoły wraz z pracownikami ustalili wspólnie sposób komunikowania się na odległość w czasie przestoju, np. przez telefon komórkowy.

Codzienne ponawianie zgłoszenia gotowości do pracy w trakcie epidemii, gdy z góry wiadomo, do kiedy szkoły będą zamknięte, należy ocenić w kategoriach absurdu.

Ponawiam ponadto apel do pracodawców, przedstawicieli samorządu terytorialnego oraz dyrektorów o ograniczenie do minimum rad pedagogicznych, nauczycielskich dyżurów w szkołach na rzecz pracy zdalnej i innych form realizacji nauczycielskich obowiązków jak np. samokształcenie i doskonalenie zawodowe.

Ryszard Proksa, Przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność”

Komunikat 15.03.20