Koleżanki i Koledzy,
Wielu nauczycieli z dnia na dzień stanęło przed problemem przygotowania na prywatnych komputerach zajęć z wykorzystaniem metod zdalnego nauczania. Świat cyfrowy, do którego musiała się przenieść w ekstraordynaryjnym trybie polska szkoła jest płaszczyzną nowych zagrożeń i wyzwań dla wszystkich pracowników oświaty. Jednym z takich problemów jest właściwe przestrzeganie przepisów o ochronie danych osobowych.
W tym miejscu warto zaznaczyć, że na podstawie art. 10 ust.1 ustawy Prawo oświatowe do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy m.in.:
1) zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;
2) zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym;
3) wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych.
Przepisy prawa pracy stanowią z kolei, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi narzędzia i sprzęt niezbędny do wykonywania pracy na danym stanowisku. W przypadku nauczycieli realizujących zajęcia edukacyjne na odległość, chodzi więc nie tylko o komputer wyposażony w oprogramowanie zdolne do transmisji materiałów niezbędnych do realizacji szkolnych programów nauczania, ale również przystosowane do przetwarzania zgodnie z prawem danych osobowych uczniów i rodziców.
W czasie epidemii koronawirusa szczególnego znaczenia dla nauczycieli nabiera przepis art. 30a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. Wskazuje on zakres przetwarzania danych osobowych przez szkoły i placówki oświatowe. Istotnym rozwiązaniem przewidzianym dla pracowników oświaty jest obowiązek zachowania w poufności informacji uzyskanych od uczniów. Dotyczy to zdrowia, potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych, seksualności, orientacji seksualnej, pochodzenia rasowego lub etnicznego, poglądów politycznych, przekonań religijnych lub światopoglądowych uczniów. Co ważne, rzeczona powinność dotyczy nie tylko nauczycieli, ale również pracowników administracji i obsługi szkolnej. Inaczej mówiąc przepis ten statuuje tajemnice zawodową pracowników oświaty. Z przestrzegania tej zasady będą mogli zwolnić pracowników szkoły zainteresowani tym uczniowie, a w przypadku dzieci niepełnoletnich – rodzice. Co ważne, w sytuacji zagrożenia zdrowia uczniów, a do takiej bezdyskusyjnie zalicza się epidemia koronawirusa, zachowanie poufności, w zakresie o jakim był mowa wyżej, nie obowiązuje.
W ramach tej tematyki zachęcam do skorzystania z Poradnika RODO dla szkół przygotowany przez Urząd Ochrony Danych Osobowych we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Poradnik zawiera zaktualizowane wskazówki, dotyczące przetwarzania danych osobowych dzieci, ich rodziców lub opiekunów prawnych, nauczycieli, a także innych pracowników szkół i placówek oświatowych. W opracowaniu wskazano podstawowe zasady, jakich dyrektorzy szkół i placówek oświatowych powinni przestrzegać, przetwarzając dane osobowe.
Ryszard Proksa, Przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność”
