Zagrożenia i szanse związane z Europejskim Obszarem Edukacji oraz oczekiwane i niepożądane zmiany w pragmatyce zawodowej nauczycieli to dwa dominujące tematy poruszane podczas hybrydowego zebrania Rady Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania.

4 czerwca 2024 r. w Warszawie obradowała Rada Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”. Przewodniczący KSOiW dr Waldemar Jakubowski przedstawił założenia Europejskiego Obszaru Edukacji.

Analizując jego założenia można zauważyć nową definicję jakości kształcenia, a mianowicie jakość szkoły jest tym wyższa, im większa jest  jej różnorodność kulturowa, światopoglądowa itp.

Kolejna  zmiana dotyczy  definicji efektów edukacyjnych. O wysokiej jakości świadczy  dobrostan ucznia a nie jego wiedza, umiejętności i postawy. 

Elementem wdrażanym systematycznie i programowo  od kilkunastu lat jest inkluzja edukacyjna, czyli edukacja włączająca. Program ten zakłada, że wszyscy uczniowie, bez względu na rodzaj niepełnosprawności, mają się uczyć wspólnie w szkole, będącej najbliżej domu, miejsca zamieszkania. Szkoły specjalne zostaną zlikwidowane, co zakłada podpisana przez Polskę w 2012 roku deklaracja ONZ w sprawie likwidacji szkolnictwa specjalnego. Informacja ta wywołała wzburzenie, ponieważ przedstawiciele kolejnych rządów zapewniali, że szkolnictwo specjalne w Polsce nie jest zagrożone. Zarówno w Polsce jak i w Europie nauczyciele wskazują na negatywne skutki tzw. edukacji włączającej. „Szkoła dla wszystkich” to w rzeczywistości szkoła dla nikogo, ponieważ nikt nie ma w niej szans na rozwój swojego potencjału. Uczniowie z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych  są sześciokrotnie częściej ofiarami  przemocy rówieśniczej niż pozostali uczniowie. Uczniowie są obok siebie w klasie, ale nie są razem, zwłaszcza w starszych klasach szkoły podstawowej i w szkołach ponadpodstawowych. Samotni, rozczarowani często protestują, co uniemożliwia prowadzenie lekcji i odbiera szansę na właściwy poziom edukacyjny pozostałym uczniom. Zachowania autoagresywne i agresywne stanowią zagrożenia dla nich jak i ich pełnosprawnych rówieśników. 

Członkowie Rady bardzo krytycznie odnieśli się do założeń Europejskiego Obszaru Edukacji, dostrzegając w nim poważne zagrożenia. Różnorodność  szkoły i dobrostan ucznia nie przełożą się na rozwój nowych technologii i rozwój gospodarki. Niski poziom wiedzy  uczniów szkół publicznych nie da im szansy na dobrą pracę i wysoki poziom materialny. Wiedzę i umiejętności oraz szansę na rozwój i dobry start w dorosłość uczniowie będą zdobywali w szkołach niepublicznych. Szkoły te będą stawiały  wysokie wymagania edukacyjne i będą dostępne dla wybranych uczniów.

Przewodniczący KSOiW, podsumowując burzliwą dyskusję, zaproponował udział w pracach nad przygotowaniem alternatywy dla koncepcji Europejskiego Obszaru Edukacyjnego.

Wśród problemów związanych z pragmatyką zawodową nauczycieli zostały przypomniane problemy zgłoszone podczas Walnego Zebrania Delegatów. Szczególną uwagę poświęcono sprawom wcześniejszych emerytur, urlopu dla poratowania zdrowia, wynagrodzeniom za sprawowanie opieki podczas wycieczek szkolnych oraz problemu uczniów w kryzysie tożsamości płciowej i ich oczekiwań dotyczących funkcjonowania w szkole.

Izabela Lorenz-Sikorska