Czy nauczyciele doczekają się wreszcie realnej ochrony?

W marcu 2025 r. zapadł wyrok, który może być przełomowy – nie ze względu na wysokość kary, ale na to, co mówi o miejscu nauczyciela w społeczeństwie.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia uznał winę rodzica ucznia, który za pomocą dziennika elektronicznego wysłał do nauczycielki wulgarną, upokarzającą wiadomość. Wiadomość została uznana za znieważającą funkcjonariusza publicznego, bo – przypomnijmy – nauczyciel w czasie pełnienia obowiązków ma taki właśnie status.

Rodzic został skazany na 3 miesiące ograniczenia wolności, które będzie odbywał w formie nieodpłatnych prac na cele społeczne. Ale szczególnie doniosłe jest drugie orzeczenie sądu: nakaz publicznego ogłoszenia wyroku na stronie szkoły i kuratorium oświaty przez okres jednego roku. Taki środek wychowawczy ma nie tylko ukarać sprawcę, ale też pełnić funkcję prewencyjną i edukacyjną wobec innych rodziców.

 Co mówi nam ten wyrok?
 Po pierwsze: granice zostały przekroczone. Dziennik elektroniczny nie jest „prywatnym komunikatorem”. To oficjalna forma kontaktu ze szkołą. Wiadomości wysyłane tą drogą traktowane są jako pisma urzędowe. Jeśli zawierają groźby, obelgi lub poniżenie – mogą być podstawą aktu oskarżenia.

 Po drugie: nauczyciele wciąż za rzadko decydują się na działania prawne. Lęk przed konfrontacją, obawa przed oskarżeniem o „brak empatii” czy presja dyrekcji – to realne przeszkody. A przecież nauczyciele mają prawo do ochrony dóbr osobistych i zawodowej godności.

 Po trzecie: sądy zaczynają dostrzegać potrzebę symbolicznej i realnej ochrony nauczycieli jako grupy zawodowej. Nakaz publikacji wyroku to nowość, ale może być potrzebnym sygnałem: obrażanie nauczycieli nie jest „wyrażeniem zdania” – jest przemocą słowną.

 Ten wyrok nie kończy żadnej epoki – ale może być jej początkiem.
Początkiem większej odwagi środowisk nauczycielskich w upominaniu się o swoje prawa. Początkiem poważniejszego traktowania nauczycieli przez sądy i opinię publiczną. Początkiem rozmowy o tym, że godność nauczyciela nie kończy się z chwilą zamknięcia sali lekcyjnej.

 Jeśli nie zadbamy o szacunek dla nauczycieli dziś – jutro nie będzie miał ich kto uczyć.
—————–
Źródło: Artykuł Gazety Wyborczej (paywall):
https://warszawa.wyborcza.pl/…/7,54420,32126908,rodzic… 

8 lipca 2025 r. Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji Karty Nauczyciela oraz kilku innych ustaw. Dokument przygotowany przez MEiN zakłada wejście w życie większości przepisów od 1 września 2025 r.
Co konkretnie się zmienia?

 Nagrody jubileuszowe:
– za 40 lat pracy: wzrost z 250% do 300% wynagrodzenia
– nowość: nagroda za 45 lat pracy – 400% wynagrodzenia

 Odprawy (emerytura, renta, świadczenie kompensacyjne):
– po 10 latach pracy – dwumiesięczne wynagrodzenie
– po 15 latach – trzymiesięczne
– po 20 latach – sześciomiesięczne
(dotyczy także osób zatrudnionych na mniej niż pół etatu)

 Zastępstwa tylko za zgodą nauczyciela:
Nie będzie można wstawiać zastępstw w miejsce zaplanowanych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych – chyba że nauczyciel wyrazi zgodę lub sytuacja jest wyjątkowa.

 Urlop zdrowotny dla nauczycieli przed emeryturą:
Osoby, którym brakuje mniej niż roku do przejścia na emeryturę, będą mogły skorzystać z urlopu na leczenie lub rehabilitację uzdrowiskową.

 Krótszy czas zatrudnienia na umowie terminowej:
Nauczyciel początkujący będzie mógł przejść na umowę na czas nieokreślony już po roku pracy (dotychczas – po dwóch latach).

 18-godzinny tydzień również dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu:
Wymiar godzin zostaje zrównany z nauczycielami przedmiotów teoretycznych.

 Ujednolicenie zasad rozliczania godzin ponadwymiarowych:
Takie same przepisy będą obowiązywać niezależnie od tego, kto prowadzi szkołę (samorząd czy ministerstwo).

 Możliwość przedłużenia kadencji dyrektora:
Dyrektorzy będą mogli pełnić swoją funkcję przez jedną dodatkową kadencję.

———–
Źródło: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów / Projekt ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw

Ministerstwo Edukacji Narodowej poinformowało, że planowane zniesienie tzw. godzin czarnkowych zostało przyjęte przez Radę Ministrów. A to prosta droga do usunięcia z obiegu szkolnego przepisu, który tak bardzo przeszkadzał nauczycielom, uczniom i rodzicom. Od 1 września będzie lepiej, czyli tak, jak już było.

• Po trzech latach obowiązywania przepisu o godzinach dostępności wprowadzonych do szkół i placówek przez ministra Czarnka, MEN decyduje się na ich likwidację.
• Decyzja jest odpowiedzią na powszechne narzekanie nauczycieli i naciski ze strony związkowców.
• Głos rodziców w tym temacie nie wybrzmiał wcale, bo to oni właśnie z nich nie korzystali.

Teraz ma być inaczej, choć do końca nie wiadomo jak. Bo przecież jednym z argumentów przesądzających o wprowadzeniu godzin czarnkowych było umożliwienie rodzicom i uczniom bezpośredniego kontaktu z nauczycielem o wyznaczonej porze. Tak, żeby ten nie mógł się wymigać od rozmawiania o problemach danego dziecka z jego rodzicami czy opiekunami i chociaż przez godzinę siedział w szkole. Dla pewności, że tak będzie – przepis został wpisany do art. 42 Karty nauczyciela pod ust. 2f i 2g, który brzmi:

W celu realizacji innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów, nauczyciel jest obowiązany (ust. 2f) do dostępności w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć – w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni, w trakcie której, odpowiednio do potrzeb, prowadzi konsultacje dla uczniów, wychowanków lub ich rodziców.

Przepis art. 42 ust. 2g reguluje sytuację, gdy ten wymiar pracy jest inny.

Godziny czarnkowe zaczęły obowiązywać od 1 września 2022 r.  Sygnały płynące ze środowiska – obok oczywiście naturalnej niechęci do wszelkich zmian – bez przerwy  potwierdzały, że był to kiepski pomysł. 

Zapraszamy do lektury całego artykułu dostępnego tutaj.

Na pierwszy rzut oka nic nie zapowiadało takiego kryzysu. W lutym 2025 r. Sąd Najwyższy wydał długo wyczekiwane orzeczenie, które wskazało jednoznacznie: godziny ponadwymiarowe nauczycieli muszą być traktowane jak nadgodziny z Kodeksu pracy, a co za tym idzie – odpowiednio wynagradzane. W środowisku zawrzało z nadziei: po latach niepewności i luk prawnych wreszcie miał zapanować porządek.

Tymczasem mija pół roku, a Ministerstwo Edukacji Narodowej… milczy. Nie ma przepisów wykonawczych, nie ma jasnych wytycznych, nie ma nowych zasad rozliczeń. Są za to obawy – coraz więcej nauczycieli może przepracować więcej godzin, nie otrzymując za nie należnego wynagrodzenia.

– „Mamy gotowe rozwiązania, które można wdrożyć od ręki. Ale nie ma woli politycznej” – mówi dr Waldemar Jakubowski, przewodniczący oświatowej „Solidarności”. – „Gdy chodzi o zmiany ideologiczne w szkołach, potrafią być wprowadzane z dnia na dzień. Ale kiedy chodzi o pieniądze dla nauczycieli, następuje paraliż decyzyjny” – dodaje bez ogródek.

Chaos u samorządów. „Nie wiemy, jak rozliczać pensje”
Niewdrożenie przepisów to nie tylko problem dla nauczycieli. Brak jednoznacznych wytycznych z Ministerstwa uderza również w samorządy – czyli organy prowadzące szkoły i odpowiedzialne za wypłaty. Urzędnicy nie wiedzą, jak rozliczać ponadwymiarowe godziny. Pojawiają się obawy, że w wielu gminach nauczyciele nie zobaczą pełnych przelewów na kontach, a lokalne budżety zostaną sparaliżowane przez niepewność legislacyjną.

Pięcioprocentowa korekta? Zbyt mało, zbyt późno!

W tle tego chaosu rozgrywa się jeszcze jedna batalia: o realną wartość nauczycielskich pensji. Choć w zeszłym roku doszło do długo wyczekiwanej podwyżki, była ona – jak wskazują eksperci – jedynie odpowiedzią na inflację i wcześniejsze lata zamrożonych płac. Tegoroczna pięcioprocentowa korekta już dziś wygląda jak kiepski żart w obliczu rosnących kosztów życia.

Dla wielu pedagogów jedynym ratunkiem budżetowym miały być właśnie godziny ponadwymiarowe. Tymczasem coraz bardziej realny staje się scenariusz, w którym ta dodatkowa praca nie zostanie uczciwie wynagrodzona. A przecież mówimy o grupie zawodowej, która już teraz zmaga się z niedoborami kadrowymi, wypaleniem zawodowym i brakiem społecznego szacunku.

Wrzesień 2025: początek kryzysu?

Jeśli rząd nie podejmie natychmiastowych działań, możemy mieć do czynienia z najpoważniejszym kryzysem w polskiej oświacie od lat. Bez gwarancji wypłat, bez rozporządzeń wykonawczych i bez woli dialogu, nauczyciele nie będą czekać bezczynnie. Nastroje są radykalne – a wrzesień zamiast powrotem do nauki, może stać się początkiem ogólnopolskiego protestu.

Oświatowa „Solidarność” nie zamierza czekać – już 13 września planowana jest ogólnopolska manifestacja w Warszawie.
———-
Źródło: Artur Matyszczyk, Szok w oświacie. Nauczyciele mogą nie dostać części wypłat, Niezalezna.pl, 7 lipca 2025. 

Szkoły zamknięte, ale nauczyciele… w pracy! Co naprawdę robią w wakacje?

Uczniowie na wakacjach, szkolne korytarze puste, tablice czyste… więc nauczyciele mają dwa miesiące lenistwa? Nic bardziej mylnego.

 Lipiec i sierpień to nie tylko czas odpoczynku. Dla nauczycieli to również okres wypełniony biurokracją, przygotowaniami i… kolejnymi obowiązkami.

 Co robią nauczyciele w wakacje?
 Uzupełniają dzienniki i dokumentację z minionego roku szkolnego
 Wydają świadectwa i przygotowują zaświadczenia, m.in. dla uczniów ze specjalnymi potrzebami
 Obsługują rekrutację – przyjmują dokumenty do szkół podstawowych, średnich i branżowych
 Rozdają świadectwa maturalne – już od 8 lipca
 Biorą udział w egzaminach poprawkowych i komisjach klasyfikacyjnych
 Organizują rady pedagogiczne i szkoleniowe
 Szykują sale lekcyjne na wrzesień

 Wielu z nich dorabia jako opiekunowie kolonii i półkolonii, zapewniając dzieciom opiekę i rozrywkę. Często na umowie zlecenie – ale nadal w edukacyjnym rytmie.

 A to wszystko, zanim w sierpniu wrócą na dobre – z radami pedagogicznymi, planami lekcji i przygotowaniem nowego roku szkolnego.

 Nauczyciel latem nie uczy – ale nadal pracuje. I to często więcej, niż się powszechnie wydaje.
————-
Źródło: Katarzyna Piojda, Szkoły zamknięte, ale nauczyciele pracują. Wiemy, co naprawdę robią w wakacje! / Gazeta Pomorska, 7 lipca 2025 r. 

 

Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią rozpoczął się nowy etap akcji promocyjnej w ramach współpracy NSZZ „Solidarność” z MOL Polska. Jest to kontynuacja wieloletniej współpracy z LOTOS Paliwa i zespołami stacji – obecnie funkcjonującymi pod marką MOL.

 Kto może skorzystać?
Z programu rabatowego mogą skorzystać członkowie NSZZ „Solidarność” posiadający aktywną elektroniczną legitymację związkową.

 Jak skorzystać?
 Należy zarejestrować się na stronie: www.benefit.org.pl
 Wprowadzić numer elektronicznej legitymacji oraz 16-cyfrowy numer karty MOL Move
 Pobrać aplikację MOL Move i aktywować rabaty

 Zakres rabatów:
 Paliwa: PB, ON, LPG
 Usługi myjni automatycznej
 Szczegóły rabatów są widoczne po zalogowaniu się w aplikacji.

 Dodatkowa informacja:
Zniżki dla członków NSZZ „Solidarność” obowiązują również na stacjach Orlen.

 Zachęcany do dokonania rejestracji i skorzystanie z rabatów jeszcze w bieżącym miesiącu.

https://snio-solidarnosc.pl/sekcja-oswiaty/aktualnosci/237

Zachęcamy do lektury!

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego: rozporządzenie MEN z 17 stycznia 2025 r. jest niezgodne z prawem!

 3 lipca 2025 r. Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie orzekł, że rozporządzenie Ministra Edukacji ograniczające nauczanie religii w szkołach i przedszkolach jest w całości niezgodne z Konstytucją RP oraz ustawą o systemie oświaty.

 Główna przyczyna? Ministerstwo Edukacji Narodowej nie zasięgnęło opinii Kościołów i związków wyznaniowych, co było jego ustawowym obowiązkiem. Tym samym naruszono:
– art. 12 ust. 2 ustawy o systemie oświaty,
– art. 92 ust. 1, art. 25 ust. 3, art. 2 i art. 7 Konstytucji RP.

 Trybunał uznał, że wydanie rozporządzenia odbyło się z naruszeniem procedur prawa wyznaniowego instytucjonalnego, pomijając m.in. konsultacje, potrzebne do przygotowania programów nauczania i podręczników. Władze zignorowały konstytucyjne prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.

 Skutkiem wyroku jest powrót do poprzedniego, obowiązującego rozporządzenia z 1992 r., które respektuje porozumienia z Kościołami oraz zapewnia wolność nauczania religii w zgodzie z Konstytucją i Konkordatem.

 Orzeczenie TK jest ostateczne i obowiązuje od chwili ogłoszenia. Ma charakter powszechnie obowiązujący – jego publikacja jest wyłącznie techniczną formalnością.

Wciąż nie opracowano jasnych zasad dotyczących wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe. I choć Państwowa Inspekcja Pracy mówi, że można by to zrobić w jeden dzień, MEN daje sobie trzy tygodnie na „przedstawienie kierunku” zmian. Mimo wcześniejszych zapowiedzi nie będzie też zmian w Karcie Nauczyciela od 1 września 2025. Rozczarowani brakiem działań resortu edukacji, związkowcy z oświatowej „Solidarności” zapowiadają protesty. „Mamy wrażenie, że to zabawa w gonienie króliczka – a nie w jego złapanie” – mówi Krzysztof Wojciechowski.

 3 lipca 2025 r. o godz. 10:30 w Trybunale Konstytucyjnym odbędzie się rozprawa dotycząca zgodności z Konstytucją rozporządzenia Ministra Edukacji, które zmienia zasady organizowania lekcji religii w szkołach publicznych.

Wniosek do Trybunału złożył Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, wskazując, że rozporządzenie z 17 stycznia 2025 r.:

 Pozwala ograniczyć religię do jednej godziny tygodniowo,
 Wprowadza obowiązek planowania jej tylko na pierwszej lub ostatniej lekcji,
 Zostało wydane z naruszeniem prawa i Konstytucji,
 Ogranicza prawa rodziców i uczniów,
 Łamie postanowienia Konkordatu.

 Zaskarżone przepisy godzą w:
 prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 53 ust. 3 Konstytucji),
 zasady ochrony pracy i zatrudnienia nauczycieli religii (art. 24 i art. 65 Konstytucji),
 obowiązki państwa wynikające z Konkordatu.

Skład orzekający:
 Przewodniczący – prezes TK Bogdan Święczkowski
 Sprawozdawca – sędzia TK Krystyna Pawłowicz
 Sędzia – Stanisław Piotrowicz

 Stowarzyszenie Katechetów Świeckich stanowczo sprzeciwia się rozporządzeniu, które godzi w prawa rodziców, uczniów i nauczycieli religii. Z niepokojem obserwujemy kolejne próby marginalizacji nauczania religii w systemie oświaty.

 Bądźmy razem! 3 lipca – ważna data dla przyszłości katechezy w Polsce.