Reforma finansowania edukacji – nadchodzą wielkie zmiany!

Związki zawodowe reprezentujące środowisko nauczycielskie, zgodnie wyrażają poważne obawy wobec reformy finansowania edukacji, która wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku. Kluczowe wątpliwości dotyczą nie tylko samego modelu finansowania, ale także potencjalnych konsekwencji dla nauczycieli, pracowników oświaty oraz jakości kształcenia w Polsce.

 Główne obawy związków

 Brak gwarancji stabilnego finansowania oświaty
Nowy system, w którym głównym źródłem dochodów samorządów będą podatki, a środki państwowe mają jedynie uzupełniać budżety, może prowadzić do sytuacji, w której samorządy będą zmuszone do oszczędności kosztem edukacji. Związki zawodowe wskazują, że dotychczasowa subwencja oświatowa, choć niewystarczająca, zapewniała minimalny poziom stabilności finansowej.

 Niedoszacowanie kwoty potrzeb oświatowych
Według przedstawicieli związków, realne potrzeby finansowe polskiej oświaty znacząco przewyższają zaplanowaną na 2025 rok kwotę 102,7 mld zł. Podkreślają, że kalkulacje nie uwzględniają takich czynników jak inflacja, rosnące koszty energii, zmiany demograficzne czy potrzeby związane z modernizacją szkół i wynagrodzeniami pracowników.

 Nieadekwatność danych w kalkulacjach
Wykorzystanie danych z czerwca poprzedniego roku, zamiast września, zdaniem związków, nie pozwala na odzwierciedlenie aktualnej sytuacji w placówkach edukacyjnych. Taki mechanizm może prowadzić do niedoszacowania liczby uczniów oraz faktycznych kosztów ich edukacji.

 Ryzyko przerzucania odpowiedzialności na nauczycieli i pracowników oświaty
Związki zawodowe obawiają się, że w przypadku problemów finansowych samorządy będą zmuszone do ograniczania wydatków na wynagrodzenia nauczycieli, redukcji etatów czy rezygnacji z niezbędnych inwestycji w placówki. W efekcie może to prowadzić do dalszego pogorszenia warunków pracy w szkołach oraz spadku zainteresowania zawodem nauczyciela wśród młodych ludzi.

 Brak standardów finansowania
Związki wskazują na brak jasnych standardów definiujących, jakie wydatki powinny być pokrywane w ramach kategorii potrzeb oświatowych. Taka sytuacja może prowadzić do dowolności interpretacji przepisów i nierówności w finansowaniu edukacji między różnymi regionami.

 Jakie mamy postulaty!

 Gwarancje stabilności finansowej: Związki domagają się wprowadzenia mechanizmów zapewniających samorządom wystarczające środki na realizację wszystkich zadań oświatowych, niezależnie od ich sytuacji finansowej.

 Rewizja ustalonej kwoty potrzeb oświatowych: Związki apelują o znaczące zwiększenie planowanego budżetu na oświatę, aby odpowiadał on rzeczywistym kosztom funkcjonowania szkół i placówek przedszkolnych.

 Wprowadzenie standardów finansowania: Oczekują opracowania ogólnokrajowych standardów określających minimalne wymagania dotyczące wydatków na edukację, aby uniknąć nierówności między regionami.

 Monitorowanie reformy: Związki wzywają Ministerstwo Edukacji i Ministerstwo Finansów do bieżącego monitorowania skutków reformy oraz szybkiego reagowania na potencjalne problemy.

 Dialog społeczny: Domagają się zwiększenia zaangażowania rządu w konsultacje ze związkami zawodowymi oraz włączenia ich w proces rewizji reformy planowanej na 2026 rok.

 Podsumowanie
Jednogłośnie podkreślamy, że edukacja powinna być traktowana jako priorytet i wymaga stabilnego, odpowiedzialnego finansowania. Reformę oceniamy jako ryzykowną w obecnym kształcie, szczególnie ze względu na brak gwarancji finansowych i niedoszacowanie budżetu.
—-
Źródło: PAP 

 Zmiany w tzw. ustawie Kamilka – uproszczenia dla rodziców i organizatorów

Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło nowelizację tzw. ustawy Kamilka, regulującej zasady ochrony małoletnich przed przestępczością na tle seksualnym. Projekt nowelizacji trafił do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów, a proponowane zmiany mają uczynić przepisy bardziej precyzyjnymi i przyjaznymi w stosowaniu.

Dlaczego zmiany są potrzebne

Tzw. ustawa Kamilka, obowiązująca od lutego 2024 r., została uchwalona po tragicznym zdarzeniu – śmierci 8-letniego Kamilka z Częstochowy, który zginął w wyniku przemocy domowej. Choć celem przepisów była poprawa ochrony dzieci w szkołach, przedszkolach czy organizacjach sportowych, monitoring Ministerstwa Sprawiedliwości wykazał, że niektóre regulacje są nieprecyzyjne lub nadmiernie skomplikowane.

 Najważniejsze zmiany w ustawie
Nowelizacja koncentruje się na uproszczeniach administracyjnych:

 Zwolnienie rodziców z obowiązku zaświadczeń o niekaralności – rodzice-opiekunowie na wycieczkach szkolnych będą mogli składać jedynie oświadczenie o niekaralności.

 Zniesienie opłat za zaświadczenia – wolontariusze, studenci na praktykach i inne osoby pracujące z dziećmi nie będą musieli płacić za wydanie zaświadczeń.

 Koniec podwójnego sprawdzania – szkoły nie będą musiały ponownie weryfikować trenerów już sprawdzonych przez kluby sportowe czy inne podmioty.

 Ułatwienia dla zaproszonych gości – osoby zaproszone na zajęcia w obecności nauczyciela nie będą musiały przedstawiać zaświadczeń o niekaralności.

 Dodanie słownika pojęć – precyzyjne definicje, takie jak „organizator działalności” czy „działalność opiekuńcza”, zwiększą przejrzystość przepisów.

Ochrona dzieci nadal priorytetem – czy na pewno

Ministerstwo podkreśla, że uproszczenie procedur nie oznacza obniżenia standardów ochrony dzieci. Jednocześnie pojawia się pytanie, czy nowelizacja rzeczywiście eliminuje wszystkie absurdalne przepisy. Na ocenę efektywności zmian trzeba będzie poczekać, aż nowe rozwiązania zaczną działać w praktyce.

Co dalej

Nowelizacja powstała w wyniku konsultacji Ministerstwa Sprawiedliwości z organizacjami społecznymi, resortami i ekspertami. Prace legislacyjne będą kontynuowane w kolejnych miesiącach.

Czy proponowane zmiany w ustawie faktycznie ułatwią życie rodzicom i organizatorom, a jednocześnie zapewnią skuteczną ochronę dzieci? 
———
Źródło: https://www.gov.pl/…/spra…/zmiany-w-tzw-ustawie-kamilka2

 MEN szykuje zmiany w kwalifikacjach nauczycieli – co to oznacza dla polskiej edukacji?

Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada zmiany w kwalifikacjach nauczycieli, które mają wejść w życie najpóźniej 1 września 2025 r. dzięki rozporządzeniu ministra edukacji. Jednak wprowadzenie tych regulacji, pomijając proces legislacyjny w Sejmie, budzi wiele kontrowersji i pytań o ich wpływ na jakość edukacji.

 Co przewidują zmiany?
Jednym z najbardziej krytykowanych elementów reformy jest dopuszczenie studentów ostatnich lat studiów do pracy w szkołach i przedszkolach. Przedstawiciele środowiska nauczycielskiego, w tym Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec rozluźniania wymagań kwalifikacyjnych.

 Głos środowiska związkowego
Waldemar Jakubowski, przewodniczący Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, podkreśla:
„Bardzo niepokoi nas kierunek rozluźniania kwalifikacji nauczycielskich, rozszerzanie ich na studentów, bo brakuje kadr. To nie jest dobre.”

Sławomir Wittkowicz, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego „Forum – Oświata”, dodaje:
„Na pewno nie będziemy wspierali koncepcji nadania kwalifikacji studentom przedostatniego roku, bo to tak naprawdę jest demontowanie systemu kwalifikacji. Zdajemy sobie sprawę, że to są protezy, które ministerstwo w trybie awaryjnym próbuje uruchomić, ale jeśli zależy nam na jakości kształcenia, to nie można tego robić. Łatwo się demoluje system, ale trudniej jest go później odbudować tak, żeby służył jakości edukacji.”

 Nasze obawy
Zatrudnianie osób bez pełnych kwalifikacji zagraża jakości edukacji w dłuższej perspektywie. Czy brak kadr usprawiedliwia tak radykalne zmiany? System edukacji wymaga stabilności i inwestowania w przygotowanie nauczycieli, a nie obniżania standardów.
————–
Więcej informacji na: LINK

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o systemie oświaty, która wprowadza istotne zmiany w egzaminach, podręcznikach i wsparciu młodocianych pracowników. Sprawdźcie, co się zmienia!

 Egzaminy maturalne
Maturzyści nadal muszą przystąpić do jednego egzaminu na poziomie rozszerzonym z przedmiotu dodatkowego, ale nie będzie wymaganego progu 30% aż do roku szkolnego 2026/2027.
Obowiązkowe egzaminy na poziomie podstawowym: język polski, matematyka i język obcy nowożytny (min. 30%).
Nowa możliwość: wybór języka obcego, którego nie uczono się w szkole.

 Egzaminator-weryfikator
Nowa funkcja odpowiedzialna za ponowne sprawdzenie prac i wsparcie techniczne podczas egzaminów, w tym m.in. matur z informatyki czy egzaminów zawodowych.

 Nowe zasady dla podręczników
Obowiązek graficznego oznaczania treści wykraczających poza podstawę programową.
Cyfrowe wersje podręczników dopuszczonych przed 2020 r. przy ich kolejnych wydaniach.

 Wsparcie dla rzemieślników szkolących młodzież
Zmiana proporcji dofinansowania – teraz 75% wypłaty trafi na początkowym etapie szkolenia, a 25% po zdaniu egzaminu przez ucznia.

Nowelizacja uwzględnia także potrzeby osób wymagających szczególnego wsparcia – zdający będą mogli wnosić na egzamin urządzenia monitorujące stan zdrowia.

Dokument dostępny TUTAJ

Przerwa świąteczna – czas wolny dla uczniów, ale niekoniecznie dla pracowników szkół

Czy przerwa świąteczna oznacza urlop dla nauczycieli? Niekoniecznie. Choć uczniowie w tym czasie odpoczywają, nauczyciele mogą być zobowiązani do pełnienia dyżurów opiekuńczych. Zimowa przerwa świąteczna, w przeciwieństwie do ferii, to czas wolny od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, ale nie oznacza automatycznego urlopu wypoczynkowego dla kadry pedagogicznej.

 Decyzja należy do dyrektora szkoły
Dyrektor może zdecydować o organizacji zajęć opiekuńczych na podstawie zgłoszonych potrzeb rodziców, szczególnie młodszych uczniów. Jeśli zajdzie taka potrzeba, nauczyciele pozostają do dyspozycji i mogą zostać zobowiązani do pracy. W wielu przypadkach, po wykorzystaniu tak zwanych dni dyrektorskich, przerwa świąteczna w polskich szkołach może trwać od 23 grudnia 2024 roku aż do 6 stycznia 2025 roku, obejmując zarówno święta Bożego Narodzenia, jak i Nowy Rok oraz Święto Trzech Króli.
Tylko czy na pewno będzie to dotyczyło wszystkich placówek i wszystkich zatrudnionych w nich pracowników? A co z pracownikami administracji i obsługi oraz koniecznością pełnienia dyżurów opiekuńczo-wychowawczych?

 Inne zasady dla przedszkoli
Dzieci w wieku przedszkolnym mają prawo do opieki przez cały rok szkolny, z wyjątkiem dni wyznaczonych przez organ prowadzący. Dlatego w okresie świątecznym przedszkola zazwyczaj działają normalnie.

 Brak dodatkowego wynagrodzenia
Dyżury w trakcie przerwy świątecznej wynikają z celów statutowych szkoły. Zajęcia te nie są traktowane jako nadgodziny ani godziny ponadwymiarowe, co oznacza, że nauczyciele nie otrzymują za nie dodatkowego wynagrodzenia.

Przerwa świąteczna to dla nauczycieli czas pełnienia funkcji opiekuńczej szkoły, a pracownicy niepedagogiczni pracują normalnie. Dlatego warto pamiętać, że ich obowiązki nie kończą się wraz z ostatnim dzwonkiem przed świętami. 

Dłuższy czas trwania egzaminu ósmoklasisty – zmiany w przepisach!

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z 2 sierpnia 2022 r. dotyczący egzaminu ósmoklasisty. Propozycje zmian są znaczące, a głównym celem jest wydłużenie czasu trwania egzaminów aż o około 25% dla poszczególnych przedmiotów.

Co dokładnie się zmieni?

Zgodnie z projektem, wydłużenie czasu trwania egzaminu ma dotyczyć trzech przedmiotów:
 Język polski: z 120 minut na 150 minut (+30 minut).
 Matematyka: z 100 minut na 125 minut (+25 minut).
 Język obcy nowożytny: z 90 minut na 110 minut (+20 minut).

Dlaczego wprowadzono zmiany?

MEN twierdzi, że wydłużenie czasu egzaminacyjnego ma kluczowe znaczenie dla uczniów i może przyczynić się do poprawy wyników egzaminacyjnych. Jednak czy rzeczywiście jest to krok w dobrym kierunku? Czy te zmiany były rzeczywiście potrzebne?

Co ważne:
 Zakres wymagań egzaminacyjnych pozostaje bez zmian.
 Wydłużenie czasu nie oznacza dodatkowych zadań egzaminacyjnych.
 Zmiana dotyczy jedynie organizacji egzaminu, a nie jego zawartości.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Nowe przepisy miałyby obowiązywać już na najbliższym egzaminie. Do 31 stycznia 2025 r. Centralna Komisja Egzaminacyjna będzie miała czas na ogłoszenie nowych informatorów, a także harmonogramu przeprowadzania egzaminu.

Rewolucja w ocenianiu uczniów czy chaos w edukacji?

Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada zmiany w sposobie oceniania uczniów, które mogą całkowicie zrewolucjonizować polski system edukacji. Zamiast tradycyjnych ocen liczbowych, mamy zobaczyć „opisowy feedback” i większy nacisk na indywidualizację procesu nauczania. Brzmi dobrze, ale czy rzeczywiście przemyślano skutki takich działań?

Opisowy feedback zamiast stopni – czy to realne?

MEN twierdzi, że oceny opisowe pozwolą na lepsze zrozumienie postępów ucznia. Jednak w praktyce może to oznaczać znaczne zwiększenie biurokracji dla nauczycieli. Pisanie szczegółowych raportów o każdym uczniu w dużych klasach wydaje się niemal niewykonalne. Jak MEN zamierza temu zaradzić? Więcej godzin pracy nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia? A może kolejne dokumenty, które tylko zwiększą chaos?

Zmniejszenie presji czy brak motywacji?

Ministerstwo argumentuje, że odejście od ocen liczbowych zmniejszy stres wśród uczniów. Ale czy brak jasnych kryteriów oceniania nie wpłynie negatywnie na ich motywację? Tradycyjny system ocen – choć niedoskonały – dostarczał konkretnych wyznaczników, do których uczniowie mogli dążyć. Opisowy feedback, choć brzmi szlachetnie, może być dla wielu uczniów niezrozumiały i niewystarczająco precyzyjny, by wiedzieli, co muszą poprawić.

Konsultacje społeczne czy pozory dialogu?

MEN podkreśla, że trwają „konsultacje społeczne”. Czy jednak rzeczywiście słucha głosu nauczycieli, rodziców i ekspertów? W ostatnich latach zmiany w edukacji były wprowadzane często w pośpiechu i bez odpowiedniego przygotowania. Czy tym razem będzie inaczej? Czy znów nie skończy się na teoretycznych założeniach, które w praktyce okażą się nieskuteczne?

Czy propozycja MEN to szansa na lepszą edukację, czy kolejne eksperymenty? Czy konsultacje będą miały taki sam charakter jak w przypadku wprowadzenia nieobowiązkowych prac domowych w szkołach? 

Na gorąco dzisiejsze spotkanie w Ministerstwo Edukacji Narodowej skomentowali na briefingu dr Waldemar Jakubowski oraz Krzysztof Wojciechowski.

Teraz zachęcamy do zapoznania się z oficjalnym komunikatem KSOiW – całość do pobrania pod linkiem.

https://snio-solidarnosc.pl/sekcja-oswiaty/aktualnosci/190

Komunikat ze spotkania Zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli działającym przy Ministerstwie Edukacji Narodowej w dniu 12 grudnia 2024 r.

Spotkanie było podsumowaniem prac 5 grup roboczych, które łącznie spotkały się 11 razy.

KSOiW NSZZ „Solidarność” z umiarkowanym optymizmem przyjęła propozycje zmian omawianych na zespołach zagadnieniach i krytycznie oceniamy:

1) Brak możliwości skorzystania przez nauczycieli z urlopu dla poratowania którzy nabyli uprawnienie do wcześniejszej emerytury (będzie można korzystać tylko na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitacje uzdrowiskową).

2) Brak zmian w przepisach o wcześniejszych emeryturach nauczycielskich.

3) Brak możliwości skorzystania przez nauczyciela z urlopu na żądanie.

4) Pozostawienie „godzin czarnkowych”.

5) Umożliwienie uzyskania kwalifikacji do nauczania w przedszkolu studentom 4 i 5 roku studiów magisterskich na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna.

6) Brak zmian w zakresie:

– uwolnienia dodatku stażowego,
– wynagrodzenia nauczycieli za opiekę nad dziećmi na wycieczkach szkolnych,
– podwyższenia dodatku z wychowawstwo,
– ujednolicenia wynagrodzenia nauczycieli za warunki trudne i uciążliwe w szkołach powszechnych w klasach w których są dzieci z orzeczeniami.



Czekając na szczegóły propozycji MEN pozytywnie oceniamy chęć:
1) Ujednolicenia na poziomie ustawowym zasad wynagradzania nauczycieli za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa (propozycja MEN to możliwość rozliczania tych godzin jak w szkołach resortowych).

2) Wyeliminowania przypadków przydzielania nauczycielom nie tablicowym doraźnych zastępstw w ramach ich tygodniowego pensum.

3) Przedłużenia o kolejne 10 lat nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych (nadal będziemy domagać się aby to świadczenie było niewygasające).

4) Zrównania nagród jubileuszowych i odpraw emerytalnych nauczycieli z pracownikami samorządowymi (za 40 lat 300%, za 45 lat 400%, odprawa 6 miesięcy).

5) Ujednolicenia tygodniowego wymiaru zajęć nauczycieli praktycznej i teoretycznej nauki zawodu na poziomie 18 godzin.

6) Objęcia ochroną przedemerytalną nauczycieli mianowanych i dyplomowanych (tutaj niezbędne będą wyjątkowo precyzyjne przepisy, żeby nie dochodziło do nadużyć ze strony pracodawców).

7) Rozszerzenia grupy nauczycieli uprawnionych do świadczenie kompensacyjnego o nauczycieli CKU, MDK, PM, SSM.

 Skrócenia z dwóch do roku czasowego zatrudnienia nauczyciela początkującego (po roku będzie to umowa na czas nieokreślony).

9) Wydłużenia z 21 do 30 dni roboczych terminu dokonywania oceny w przypadku zmiany szkoły przez nauczyciela.

10) Wyłączenia Rzeczników Dyscyplinarnych i Komisji Dyscyplinarnych spod „władzy” Kuratorium na rzecz Wojewodów.

11) Zniesienia ograniczenia czasowego w przepisach określających kwalifikacje pedagoga specjalnego (będą posiadali kwalifikacje na stałe).

12) Zmiany przepisów dotyczących doradców metodycznych, finansowania ich zadań, wymiaru zatrudniania.



W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele MEN w tym minister Barbara Nowacka, przedstawiciele pozostałych central związkowych i korporacji samorządowych. KSOiW NSZZ „Solidarność” reprezentowali: Przewodniczący dr Waldemar Jakubowski, r. pr. Tomasz Gryczan oraz członkowie Prezydium Wiesława Stec i Krzysztof Wojciechowski.

Za Prezydium KSOiW
Krzysztof Wojciechowski